İstif makinası, yük taşıma ve bu yükleri istifleme işleri için kullanılır. Palet istifleme makinası veya istifleme makinası olarak da isimlendirilir. İş hayatında önemli olan unsurlardan biri malzemelerin taşındığı araçların hızları ve taşınırken yarattığı güvenliktir. Palet, balya gibi ürünlerin taşınması esnasında gerekli güvenlik tedbirlerinin yerine getirilmesi gerekir. Bu araçları kullanan kişilere operatör denir ve operatörlerin kullandığı bu ekipmanlar insan gücüyle çalışmaktadır. Tamamen insan gücüyle çalışan çeşitleriyle beraber elektrikli istif makinası türleri de mevcuttur. Depo içlerinde kullanılan bu araçlar genellikle forklift gibi büyük taşıma araçlarının giremediği noktalara girebilir. Ayrıca dar koridorlarda rahat dönüşler de sağlar. Bu istif makinaları engebeli ve pürüzlü zeminlerde çalışmaz. Çünkü düz ve temiz olmayan yüzeyler hareket alanını engelleyecektir. İstif makinasının kaldırma kapasitesi sınırlı değildir, çeşitlerine göre rakam artmaktadır. Kullanıldığı alanlara göre çeşitleri olan bu istif makinaları buna göre isimlendirilmektedir.
İstif Makinasının Çeşitleri
İstif makinası, çok sayıda ürünün taşınmasına, taşınma süresinin en aza indirilmesini sağlar. Böylelikle merak edilen istif makinası nedir sorusunun cevabı verilmiş olur. Ancak çeşitli işletmeler ve fabrikalar için gerekli olan istif makinalarının çeşitleri mevcuttur. Bu çeşitler:
- Manuel İstif Makinası: Kaldırma işleminin el ile yapıldığı ve makinanın yürüme işinin kullanan kişinin itmesi ile yapıldığı ekipmandır. Diğer ürünler göz önünde bulundurulduğunda basit yapılıdır ayrıca istif makinası fiyatları içerisinde uygun çeşitlerinden biridir. Yoğun çalışmayan işletmelerde daha çok tercih edilmektedir. Yük kapasiteleri 500-1.500 kilogram arasında değişir. Yükleri kaldırma yükseklikleri ise 1-3 metre arasındadır.
- Yarı Akülü İstif Makinası: Kaldırma işleminin akü veya elektrik gücü ile ancak yürüme işleminin kullanan kişinin itmesi ile yapıldığı bir ekipmandır. Manuel olan türlerine göre yarı akülü olan istif makinası orta seviyelidir. Ürünlerin kaldırılma işlemi otomatik olarak yapıldığı için işlemler daha hızlı ve kolaydır. Fiyat performansı olarak manuel ve tam akülü türlerinin arasında yer alır.
- Tam Akülü İstif Makinası: Yürüyüş ve kaldırma işleminin tamamen akü veya elektrik gücü ile yapıldığı makinalardır. Bu ekipmanlar tam otomatik olarak geçmektedir. Böylelikle işletmelerde forklift görevi de gören istif makinası çekme ve asma katlarda istenildiği gibi çalışabilmektedir. Yük asansörlerinde ve katlarda rahat kullanıma sahiptir. İstif makinası akülü ekipmanının ancak düz zeminlerde çalışması gerekmektedir. Yük taşıma kapasiteleri 1.0-2.0 ton arasında ve kaldırma yükseklikleri 1-4,5 metre arasında değişmektedir.
- Forklift: Depolama işlerinde ve endüstriyel alanda insan gücünün kaldıramayacağı ağır yükleri taşımaya yarayan araçtır. Bu ekipmanlar elektrikli ve içten yanmalı motor ile çalışmaktadır ayrıca forkliftler operatörler tarafından oturularak sürülür. İstif makinalarından farkı, daha fazla ağırlık kaldırıyor olmasıdır. Forkliftlerin yük taşıma kapasiteleri 1-90 ton arasında değişmektedir.
- Transpalet: Palet taşımak için üretilen ekipmanlardan biridir. Ürünlerin taşınmasını sağlayan çatallı kısmına bağlı olan kol, transpaleti kullanan kişi tarafından manuel kullanılmaktadır. Transpaletlerin bu tarz ekipmanlardan farkı itme yerine çekilerek yapılıyor olmasıdır. Ayrıca bu ekipman, küçük ve esnek olması sebebiyle dar koridorlarda kullanıma oldukça uygundur.
Model ve çeşit açısından çok fazla ürün seçeneği barındıran istif makinaları, iş sektörünün ve günlük hayatın bir parçası haline gelmiştir. Ambarlarda, hammadde taşımacılığında ve ticaret ile ilgili ürünlerin yerleştirmesinde de yer alır. Bunlarla beraber günlük hayatta kısa işlerin görülmesinde fayda sağlayacak olan ikinci el istif makinası da tercihler arasındadır.
İstif Makinasının Özellikleri Nelerdir?
Taşımacılık sektöründe çokça kullanılan ekipmanlardan biri istif makinalarıdır. Bu istif makinalarının çalışma mekanizmaları taşınacak ürünlerin ağırlıklarına ve özelliklerine çeşitlilik göstermektedir. Çeşitlilik sebebiyle taşınacak olan ürünlerin doğru araçlara göre seçilmesi gerekir. Düşük ağırlıkta olan yüklerin taşınması için tercih edilen istif makinası manuel çeşididir. Bu araçlarda yapılacak olan şey yükün araca yüklenmesi ve itilmesi dir. Bir diğer çeşit olan elektrikli istif makinası daha ağır yüklerin taşınmasında kullanılan bir ekipmandır. Bu tip araçlar elektrik enerjisi ile çalışır ve çeşitli özellikleri bulunmaktadır. Özelliklerinden biri yüklerin taşınması sırasında araçtan indirilebilmesi için kol hizasına gelmesidir. İşlemin gerçekleşmesi elektrikli olan modellerde bulunan kaldıraç sayesindedir. Platformlu olan modeller, kaldıraç sistemine sahiptir. İstenilen yüksekliğe ürünlerin taşınmasını sağlayan hidrolik istif makinası iş gücünü azaltarak operatörlere kolaylık sağlar.
İstif makinasının özellikleri arasında en önemli unsur üretildiği materyallerdir. Ürünlerin taşınmasını sağlayan çatal bölümünün üretildiği malzeme kaliteli olması gerekir çünkü çatal bölümünün metal yapısı ve kalınlığı, aracın taşıyacağı yük açısından önemlidir. Ayrıca taşınacak ürünün hareket etmesini sağlayan tekerleklerin paslanmaz olması gerekir. Paslanmaz olması sayesinde istif makinası, hareket esnasında zorluk yaşamaz. Bu araçların çeşitlerine göre yakıt türleri de değişiklik gösterir. Akülü olan modellerde ise dikkat edilmesi gereken nokta akünün kalitesidir. Şarjlı yani elektrik enerjisi ile çalışan istif makinaları efor harcamadan kullanım için gayet uygundur. Böylelikle enerji tasarrufu için tercih edilen ürünlerden biridir.
Yakıt türlerinin değişmesi, taşıyacakları yükün boyutu ve ağırlığına göre istif makinası türlerinin fiyatları da değişmektedir. Büyük ölçüdeki ürünleri taşımaya yarayan ekipmanlar ile daha küçük malzemeleri taşımak için kullanılan ekipmanların fiyatları arasında farklılık mevcuttur. Ayrıca istif makinası kullanım alanları da değişiklik göstermektedir. Diğer özellikler de fiyatların değişmesini etkileyen unsurlardır.
İstif Makinası Nerelerde Kullanılır ve Bölümleri Nelerdir?
İşletmelerde veya fabrikalarda ürünler ve ürünlerin stokları depolarda yer almaktadır. Bu ürünleri taşıyabilmek, stokları istenildiği gibi düzenleyebilmek için gerekli olan ihtiyaçlardan biri istif makinaları dır. Büyük yükleri taşıyan makinalar genellikle inşaat sektöründe tercih edilmektedir. Bu büyük ve ağır yükler için kullanılan istif makinalarında ürünler üst üste veya yan yana olacak şekilde taşınabilir. Yüklerin taşınmasında gerekli olan emniyeti sağlayacak özellikler de araçlar üzerinde bulunmaktadır. Böylelikle taşınacak olan ürünler ve büyük yükler devrilmez ayrıca herhangi bir tehlikeli duruma sebebiyet vermez. Bunların tam tersi olarak mini istif makinası olan türleri de vardır. Bu tür makinalar daha portatif olup ev eşyası taşımaya uygundur.
Ürünlerin asıl amaçlarını ve özelliklerini kaybetmeden istiflenmesi, kaldırılması ve paletlerin düzenli işlemesi gibi nedenlerle istif makinası kullanımı görülür. Ayrıca taşınacak olan yüklerin en güvenli şekilde yerleştirilmesini sağlar. Bu araçlar farklı alanlarda kullanılmak için tasarlanmıştır. Bu alanlardan bazıları şunlardır:
- Dokuma, işleme fabrikaları ve tekstil sektörü,
- Sanayi,
- İthalat ve ihracat şirketleri,
- İnşaat sektörü,
- İşletmelerin depoları gibi alanlarda istif makinası kullanımı mevcuttur.
İstif makinalarının kullanımı ile ilgili önemli olan unsurlardan biri operatörlerin özel ehliyete sahip olması gerektiğidir. Ehliyetsiz bu makinaların kullanımı suç sayılmaktadır. Genel olarak trafiğe kapalı alanlarda bu araçların kullanımı söz konusudur. Bu açıdan forklift ile karıştırılmaması gerekir çünkü forkliftler kamyonlara ürün yüklemeye uygun araçlardır yani belli noktalarda trafiğe açık alanlarda yer alır. Ancak istif makinaları dış mekanlarda kullanıma uygun değildir. Bundan dolayı istif makinası kiralama işlemi yapılacağı zaman kullanacak olan kişinin bilgili olması gerekmektedir.
İstif makinalarının iş hayatına en büyük etkisi iş kazalarının önlenmesidir. Bu iş kazalarının azaltılmasına sebebiyet veren araçların düzenekleri teknik ve sistematik bir şekildedir. İstif makinalarının bölümlerine örnek verilecek olursa; radyatör, filtre, asansör, operatör kabini, akü, motor, çatal, jeneratör, fren yağı deposu sayılabilir.