İş makinaları inşaat alanlarında, kazı alanlarında, karayollarında yol yapımında, madenlerde ve daha birçok alanda çalışan oldukça büyük cüsseli makinalar olarak bilinen araçlardır. Bu makinaların çalışma alanları temizlik açısından oldukça riskli alanlar olduğu için düzenli temizlik gerektirir. Peki, iş makinası temizlemek neden önemlidir? İş makinalarının çalıştıkları alanlar tozlu olduğu için araçların zamanla yıpranıp çabuk bozulmaması için temizliklerine özen gösterilmeli ve periyodik olarak temizliklerinin yapılması gerekir. İş makinası temizliği, araçların yedek parçası, yağ ve yakıt arızası yapmadan iyi bir şekilde çalışması için temizliklerinin yıllık, aylık, haftalık ve günlük bir şekilde düzenli olarak yapılması gerekir. Bir iş makinasının uzun ömürlü olması için temizliğinin iyi bir şekilde yapılması ve doğru bir şekilde kullanılmasında en önemli faktör, insan faktörüdür. Bu nedenle bunları kullanan ve bu makinalara temizlik ve bakım yapan kullanıcıların makina temizliği ve bakımı alanında belirli bir uzmanlığı olması gerekir. İş makinalarının yol açtığı kazaların çoğu bu araç çeşitlerini kullanan kişilerin belirli kurallara uymamasından kaynaklanır. İş makinaları kullanılırken gerekli önlemler alınarak iş kazalarının önüne geçilebilir. Kullanımda olan araçların düzenli temizlenmesi ve bakıma alınması da bu önlemler arasında önemli bir yer tutar. Bir makinanın temizliği ve bakımı yapılmadan önce iş makinası temizliği ve bakımı el kitabının dikkatle incelenmesi gerekir.
Bir İş Makinasını Temizliği Ne Zaman Yapılmalıdır?
Bir iş makinasının temizliği ve bakımı yapılırken imalatçı firmanın önerileri dikkate alınarak yapılması gerekir. Kullanılan araçlarda temizlik bakımları yıllık, aylık, haftalık yapılır. Ayrıca parça değişimi ve ayar yapıldığı sırada da araçların temizliği yapılabilir. Genellikle iş makinası temizlik ve bakım zamanları olarak aracın çalıştığı kilometresine göre hesaplanarak yapılır. Peki, iş makinaları nasıl temizlenir? İş makinalarının temizlikleri genellikle iki şekilde yapılır. Programlı temizlik ve programsız temizlik olarak iki şekilde yapılır. Programlı temizlik ve bakım genellikle makinanın hiçbir arızası olmadan yapılan periyodik bakımlar sırasında yapılan rutin temizlikler olarak bilinir. Programsız temizlik ve bakım ise iş makinalarında aniden oluşan arızalar sırasında yapılan bakım ve temizliklerdir. Bu tür durumlar iş makinası sahibini oldukça büyük masraflar altına sokan bakım ve temizlikleri içerir ve hiç istenmeyen durumlar olarak bilinir.İş makinası temizliği ve bakımı yapılırken, temizliği yapılacak olan ekipmanını düz bir yere indirilmesi ve bakım ve temizliğinin bu şekilde yapılması önemli bir husustur. İş makinasının, filtre temizliği ve yağ bakımı periyotları, üretici firmanın ve iş makinasının çalıştığı şartlar dikkate alınarak yapılması gerekir. İş makinalarına yapılan temizlik ve bakım bu araçların daha verimli ve güvenli çalışması için yapılan bakımlar olarak bilinir. Bir iş makinanın uzun ömürlü ve verimli çalışması amaçlanıyorsa iş makinalarına düzenli bakım ve temizlik yapılması çok önemli bir gerekliliktir.
İş Makinalarında Günlük Temizlik ve Bakım Nasıl Yapılır?
İş makinaları temizliğinde nelere dikkat edilmeli? İş makinalarının istenilen performansı ve verimliliği sağlayabilmesi için günlük düzenli temizlenmesi ve bakımının yapılmasına dikkat edilmelidir gerekir. İş makinalarında günlük temizlik ve bakım da bu sistematiğin içerisine giren bir işlem olarak makina bakım temizliği içerisinde yerini alır. İş makinalarında günlük temizlik ve bakımı aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Çalıştırılmadan temizliği ve bakımı yapılmalıdır. Bu tür temizlik ve bakımlarda makina iyice gözden geçirilerek, makinanın sıvı sızıntısı temizlenir ve arızaları kontrol edilerek varsa tamir işlemleri yapılır.
- Çalıştığı sırada temizliği ve bakımı: Bu tür temizlik ve bakımlar iş makinaları park sahasında iken yapılan işlemleri kapsar. Makinalar işe başlamadan hemen önce yapılan son kontroller olma özelliği taşır.
- Çalışma kontrolleri ve temizliği: Bu tür temizlik ve bakımlar makinanın performansı ile ilgili yapılan rutin temizlik ve kontrolleri kapsayan çalışmalar olarak bilinir. Araçta normalin dışında sesler var ise makinanın ilgili donanımlarına temizlik ve bakım yapılarak arıza giderilir. Eğer bu temizlik ve bakım yapılmasına rağmen arıza giderilmedi ise uzman desteğine başvurulmalıdır.
- İş bitiminde yapılan günlük temizlik ve bakım: Bu tür bir temizlik ve bakım, makinanın işi bittiğinde yapılması gereken rutin bir temizlik ve bakımı içerir. Bu bakım ve temizlik, aracı bir sonraki güne hazırlayan kontrollerin yapılmasıdır.
Bir iş makinasının daha verimli çalışması için günlük bakımının ve temizliğinin düzenli bir şekilde yapılması hem aracın ömrünü uzatır hem de çalışma alanlarında kazaların önüne geçer.
İş Makinalarında Aşınma Nasıl Önlenir?
İş makinalarının çalışma koşulları düşünüldüğünde iş makinası aşınması, iş hayatında rutin olarak görülebilen olaylardır. Çalışma koşulları göz önüne alındığında bu araçlarda aşınma durumları kaçınılmaz olabilir. Ancak kullanımda olan araçların düzenli temizliği ve bakımı yapıldığında iş makinalarındaki aşınma durdurulabilir ya da en az düzeye indirilebilir. Bir iş makinasında aşınma görülmesi için aşağıda yer alan şu temel nedenlerin oluşması gerekir:
- Aşınması için mekanik bir etki gerekir: İş makinasına düzenli temizlik ve bakım yapıldığında bu mekanik etki ortadan kaldırılabilir ya da etkisi azaltılabilir.
- Çalıştığı sırada sürtünmenin oluşması aşınma meydana getirebilir: İş makinasının donanımlarının düzenli temizliği ve uygun yağlar ile yağlanması sürtünme sırasında aşınmayı engeller ya da aşınma etkisini azaltabilir.
- Uzun yıllar boyunca çalışması aşınmayı meydana getirebilir: Bu tür durumlarda aşınmayı önlemek için iş makinasının periyodik bakımlarının ve temizliğinin düzenli bir şekilde yapılması aşınmayı önleyebilir.
- Kullanılan ekipmanların yüzeylerinde meydana gelen aşınma: Bu tür aşınmalar da zamana bağlı aşınmalardır. Ancak düzenli günlük bakım ve periyodik bakım ve temizlik yapıldığında bu tür aşınmaların önüne de kolaylıkla geçilebilir.
Düzenli bakım ve temizlik ile araçlardaki aşınmayı önlemek mümkün hale gelebilir. Bu nedenle iş makinaları bakım yönergeleri ve iş makinalarını üreten üretici firmaların tavsiyelerine dikkat edilmesi gerekir.
İş Makinasının Periyodik Temizliği ve Bakımı
İş makinaları hem üzerinde taşıdıkları ekipmanlar hem de yaptıkları iş açısından oldukça önem teşkil eden makinalar olarak iş hayatında yerini alır. Bu makinalar maden sahalarında inşaat alanlarından, büyük kuyuların açılmasına kadar daha birçok değişik alanda kullanılan iyi bir performans ile çalışan makinalardır. Bu makinaları güçlü performans göstermelerinin en önemli nedeni ise içerisinde yer alan değişik aksamların birbiri ile uyumlu bir şekilde çalışmasıdır. İşte bu nedenle bir aracın periyodik olarak temizliğinin ve bakımının yapılması çok önemli bir husustur. Bir iş makinasının temizliği yapılırken iş makinası yıkama, hortum temizliği, sıvı deposu ve soğutma sistemleri düzenli bir şekilde temizlenir ve kontrol edilir. Bunu yanı sıra iş makinası yüzey temizliği ile de makinanın bakımı ve temizliği bütünlüklü bir şekilde tamamlanmış olur. Ayrıca yükleniciler ve radyatörlerin temizliği, onarım ve bakım belgesindeki yönergeler dikkate alınarak yapıldığı için temizliği ve bakımı periyodik kurallara uygun bir şekilde yapılmış olur. İş makinalarının temizliği ve bakımının periyodik sistemlere uygun olarak yapılması araçlarda arıza oluşturmadan düzenli ve verimli bir şekilde çalışması için çok önemli bir husustur. İş makinaları içerisinde yer alan donanımlara düzenli ve kurallara uygun bakım yapılmazsa bu araçlar işlerini aksatabilir ve verimlilikleri düşebilir. Bu nedenle iş makinalarına düzenli temizlik ve bakım gerekir.